Goed slapen na PTSS. Hoe pak je dat aan?
Heb je moeite om in slaap te komen? Lig je midden in de nacht wakker of heb je veel nachtmerries? Een verstoord slaapritme komt vaak voor bij mensen die te maken hebben (gehad) met PTSS, een depressie of burn-out. Het is vervelend als je slecht slaapt, omdat je dan de volgende dag moe aan een nieuwe dag begint. Bij Merk Hoe Sterk helpen we vaak mensen die te maken hebben met slaapklachten. Wil je hier meer over weten? Neem dan contact met ons op via 085 13 06 355. In deze blog geven we je alvast een paar praktische tips.
Zorg voor een vast slaapritme
Het voelt misschien een beetje kinderachtig, maar het helpt echt als je jezelf een vast slaapritme aanwent. Door PTSS is je hele slaapritme ontregeld, het kost tijd en energie om dit weer te optimaliseren. Je lijf moet gereset worden. Ga bijvoorbeeld elke dag om 22.30 uur slapen, of eerder, en sta uiterlijk om 8.00 uur op. Na een paar weken raakt je lichaam aan dit ritme gewend waardoor je nachtrust verbetert.
Geen dutjes overdag
Doe jij graag een dutje op de bank na het eten? Hoe verleidelijk het ook is, het draagt niet echt bij aan een goede nachtrust. Grote kans dat je ’s avonds minder moe bent, waardoor je later naar bed gaat en uiteindelijk moeilijker in slaapt valt.
Koffie, alcohol en energy drinks
Sommige drankjes kunnen je ’s nachts lang wakker houden. Als je bijvoorbeeld om tien uur ’s avonds nog een kop koffie drinkt is de kans groter dat je moeilijk in slaap valt. Hetzelfde geldt voor cola, energy drinks en alcohol. Hoe wel één glas wijn voor het slapen gaan ook ontspannend kan werken.
Ga ontspannen naar bed
Wat doe jij een uur voordat je gaat slapen? Het helpt als je jezelf lekker ontspant door bijv. te douchen, een boek te lezen of ademhalingsoefeningen te doen in je tuin of op je balkon. Denk eraan dat je de televisie, laptop en/of IPad op tijd uitzet. Als het even kan laat dan ook je mobiel beneden of op de gang liggen. Heb je, als je net in bed ligt, nog dingen in je gedachte? Schrijf ze dan op een briefje, zodat ze uit je hoofd zijn als je gaat slapen.
Therapie en medicatie
Doe je alles al wat we hierboven beschrijven? Maar heb je toch last van slaapklachten? Dan kan het fijn zijn om hulp te zoeken. Het valt niet mee om na PTSS je slaapritme te herstellen. Bij Merk Hoe Sterk helpen je we graag hierbij. Neem vrijblijvend contact met ons op via 085 13 06 355 of info@merkhoesterk.com
Blog – Eenzaamheid in relatie tot PTSS
De afgelopen tijd is er veel aandacht geweest voor eenzaamheid. De corona maatregelen zorgden ervoor dat we allemaal ervaren hebben wat sociale afzondering is. Voor veel mensen is die eenzaamheid tijdelijk. Nu de maatregelen versoepelen pakken zij hun sociale leven weer op. Er zijn ook mensen die zich al eenzaam voelden voor de crisis, bijvoorbeeld mensen die te maken hebben met PTSS. Voor hen was de lockdown extra zwaar! In deze blog leggen we uit wat eenzaamheid is en geven we tips om je sociale leven op te bouwen.
Wat is eenzaamheid?
Eenzaamheid is een gevoel dat voor iedereen anders is. Wanneer je minder sociale contacten hebt dan dat je graag zou willen, spreken we over eenzaamheid. Het kan ook zo zijn dat je wel contact hebt met anderen, maar dat deze vriendschappen geen diepgang hebben. Je kunt je dan nog steeds heel alleen voelen.
Hoe wordt eenzaamheid veroorzaakt?
In de meeste gevallen wordt eenzaamheid veroorzaakt doordat iemand geen toegang heeft tot sociaal contact, een negatief denkbeeld heeft of minder sociaalvaardig is. Bij mensen met PTSS zien we vaak een negatief denkbeeld. Dat kan veroorzaakt zijn door misbruik, geestelijke- of lichamelijke mishandeling, eetstoornissen, pestverleden of doordat zij niet gezien en gehoord zijn door de mensen in hun omgeving. Ook zien we dat sommige mensen met PTSS tijdelijk arbeidsongeschikt zijn, waardoor ze nauwelijks de deur uitkomen en letterlijk geen contact hebben met anderen.
Hoe doorbreek je eenzaamheid?
Wanneer eenzaamheid te lang duurt dan kunnen de gevolgen ernstig zijn. Het is daarom belangrijk om het sociale isolement op tijd te doorbreken. Hoe doe je dat? Hieronder een aantal praktische tips.
- Praat met iemand die je vertrouwt
Door je gevoelens te delen met iemand die je vertrouwt zet je een belangrijke eerste stap. Samen met deze persoon kun je bespreken wat voor jou een goede oplossing zou zijn. Het is fijn om het niet alleen te hoeven doen! Heb je niemand in je omgeving die je vertrouwt? Bel dan eens met Merk Hoe Sterk. Wij zijn er voor jou! - Ga de mooie dingen van jezelf zien
Wanneer je denkt dat niemand zin heeft om met je af te spreken? Dan is het is goed om te gaan kijken naar de mooie dingen van jezelf. Waar ben je trots op? Schrijf die dingen op en plak ze op de spiegel. Zodat je elke dag herinnerd aan die positieve punten! - Zorg dat je onder de mensen bent
Wanneer je jezelf terugtrekt in huis dan maak je niets mee. Dus kom in actie en spreek met jezelf af dat je elke dag iets gaat doen. Ga bijvoorbeeld een stukje wandelen en zet iedereen die je tegenkomt gedag. Je zult zien dat mensen je groeten en misschien zelfs een praatje maken. Die kleine dingen maken de dagen mooier! - Zoek een hobby of maatje
Wat vind je leuk om te doen? Misschien kun jezelf aanmelden voor een cursus, bij een sportclub of vereniging. Je ontmoet daar nieuwe mensen die dezelfde interesse hebben als jij. Vind je die stap te groot? Dan kun je ook kijken naar een maatjes-project. In vrijwel elke regio van Nederland zijn er dergelijke projecten waarbij vrijwilligers gekoppeld worden aan mensen die behoefte hebben aan meer sociaal contact. - Kom je er niet uit? Vraag dan om hulp.
Lukt het niet om de eenzaamheid te doorbreken? Heb je te veel last van negatieve gedachtes? Neem dan contact op met Merk Hoe Sterk. We gaan samen met jou op zoek naar een goede oplossing. Daarbij kijken we ook naar de invloed van PTSS op eenzaamheid in jouw situatie. Meer weten? Neem contact op met Merk Hoe Sterk via 085 13 06 355 of info@merkhoesterk.com
Gedicht – Intercity
Attentie, attentie; momenteel bevinden we ons op het station complimentjes, het volgende station is seks.
Dit station is tevens de eindbestemming, u wordt vriendelijk verzocht om uit te stappen.
Liever had ik toen nog een tijdje stil gestaan, zo tussen het perron waar ik instapte naar het station met complimentjes.
Met als tussenstop station daten en station respect.
Waarop er bij elk perron op het grote bord te lezen zou staan:
DEZE TREIN HEEFT VERTRAGING DOOR WERKZAAMHEDEN OP HET SPOOR.
Misschien zou de vertraging me doen beseffen dat ik beter op hetzelfde kaartje naar huis terug kon keren.
Dat dat gewoon mijn eindbestemming moest zijn en dat ik eindelijk een voor mezelf op het goede spoor zat in plaats van op een dood spoor.
Voorheen reisde ik alleen per intercity.
En meestal nog in de tweede klasse ook.
En hoewel mijn initialen N.S zijn ben ik mij nu pas bewust van het bestaan van stoptreinen.
Zo krijg ik mijn leven op de rails, een enkele reis rijdend in de Glacier express.
Ik vraag mij serieus wel is af, niet waar we zouden zijn zonder de trein, maar WIE we zouden zijn zonder de trein.
Blog – Nieuwe patronen vasthouden! Hoe pak je dat aan?
Nieuwe patronen vasthouden! Hoe pak je dat aan?
Toen de coronamaatregelen werden aangekondigd was dat aardig schrikken. Ieder op zijn eigen manier had te maken met flinke uitdagingen. Waar de een meteen de voordelen zag, zag de ander vooral beren op de weg. Het is mooi om te zien hoe veerkrachtig de samenleving is. De periode thuis heeft veel mensen nieuwe inzichten en patronen opgeleverd, hoewel dat niet voor al onze cursisten geldt. Veel van hen verkeerden ook voor de coronatijd in een kleine wereld. De afgelopen maanden hebben hun naasten ook kunnen ervaren hoe dat is.
In deze blog geven we je een aantal praktische tips die je kunnen helpen nieuwe inzichten en patronen te handhaven nu de versoepeling doorzet.
Kies de patronen die je wilt vasthouden
Welke nieuwe patronen herken je bij jezelf? Vaak horen we mensen zeggen dat ze genieten van de vrije tijd die ze doorbrengen met hun partner en/of kinderen. Ook zien we dat mensen veel meer in beweging zijn. Na een dag thuiswerken een stuk wandelen of fietsen, dat is een goede gewoonte. Maar zie ze maar eens vast te houden als de maatschappij weer op volle toeren draait. Denk goed na welke nieuwe patronen je belangrijk vindt en probeer alleen die aan te houden! Ben realistisch en ga voor 1 of 2 patronen.
Houd een dag in de week vrij
Geniet je ervan dat je op maandag nog niet weet wat je in het weekend gaat doen? Dat je agenda simpelweg leeg is! Overweeg dan om na de coronatijd standaard een dag of avond in het weekend helemaal niets te plannen. Je hebt nu ervaren dat er altijd wel iets is om je dag mee te vullen. Het mooiste is dat je op de dag zelf kunt bedenken waar je zin in hebt.
Maak afspraken over thuiswerken
Voorlopig zijn we nog thuis aan het werk, maar er zal een moment komen dat de kantoren weer opengaan. Hoe ga je daarmee om? Wat vond je fijn aan het thuiswerken, en wat niet? Het kan bijv. best wel handig zijn om bepaalde meetings te blijven doen via een videocall. Zo kun je reistijd besparen! Misschien kun je op het werk ook wel afspraken maken zodat je structureel een dag in de week vanuit huis kunt werken. Je hebt afgelopen periode in elk geval laten zien dat het werkt. Ben je nog niet aan het werk na PTSS, een burn-out of depressie? Probeer dan toch een bepaald ritme aan te houden. Neem contact op met MHS als je hulp nodig hebt bij het samenstellen van een weekschema.
Blijf in beweging
Heb je ervaren hoe fijn het is om regelmatig te bewegen? Je lijf maakt dan meer geluks-hormoon aan waardoor jij je opgewekter voelt. De afgelopen weken hebben veel mensen gewandeld, gefietst of hardgelopen in de natuur. Veel bewegen zorgt ervoor dat je gezond en fit blijft, zowel fysiek als mentaal. Het helpt je lichaam en geest in balans te houden. Maar hoe ga je dat vasthouden? Ben niet te streng voor jezelf. Een korte lunchwandeling is al heel waardevol!
Maak afspraken met jezelf
Als we over een tijdje het normale leven weer hebben opgepakt is er een grote kans dat je in je oude patronen vervalt. Hoe ga je dat voorkomen? Het helpt om afspraken met jezelf te maken, en ervoor te zorgen dat je daar regelmatig aan herinnerd wordt. Vraag iemand om je te helpen. Dat kan al simpelweg door contact op te nemen met MHS, de lunchwandelingen in je agenda op te nemen of vrije weekenden te blokken. Het helpt ook om je nieuwe patronen met anderen te delen. Zij kunnen je helpen ze in acht te nemen!
Kun je wel wat hulp gebruiken bij het vasthouden van je nieuwe patronen? Neem dan contact op met Merk Hoe Sterk via 085 13 06 355 of info@merkhoesterk.com
Blog – PTSS en een seksleven, hoe zit dat?
PTSS en een seksleven: hoe zit dat?
Herstellen van PTSS in combinatie met een seksleven. Voor veel van onze cursisten zijn hierbij uitdagingen te overwinnen. Bij Merk Hoe Sterk helpen we door het onderwerp bespreekbaar te maken. Met kleine stapjes en veel geduld zien we cursisten vooruitgang maken. Een van hen schreef een openhartige blog die we graag met je delen.
Gedwongen tot seks
“In mijn puberteit raakte ik verstrikt in lastige situaties met mannen. Dankzij een mooi voorkomen en zelfverzekerde uitstraling kreeg ik veel aandacht van mannen. Ik verwarde deze fysieke aandacht met liefde. Dit zorgde ervoor dat ik in situaties terecht kwam waarin ik, ondanks een duidelijke nee, werd gedwongen tot seks. Soms eenmalig, soms maandenlang. In veel gevallen ging dit gepaard met geweld en psychische mishandeling. Ik heb heel lang gedacht dat ik zelf schuldig was aan deze gebeurtenissen. Inmiddels weet ik dat dat niet zo is. Zelfs als je, door een gebrek aan eigenwaarde, wellicht een ideaal slachtoffer bent. Nee is nee! Zodra jij aangeeft het genoeg is, dan dient die ander te stoppen. Is dat niet het geval? Dan is diegene schuldig. Niet jij!
Seks zonder gevoel
Ik was zo overtuigd van mijn eigen schuld dat ik besloot de traumatische ervaringen om te buigen in een volgende foutieve overtuiging. Ik maakte mezelf wijs dat ik door mijn seksuele ervaringen gevoelsmatig immuun was voor misbruik, of gebruik. Daardoor kon ik het aan om op commando seks te hebben tegen betaling. Ik was uitstekend in staat om mijn gevoel los te koppelen van mijn lichaam. Ik realiseer me dat mensen die dit lezen het misschien onbegrijpelijk, extreem of vreselijk vinden. Voor mij was het dat op dat moment niet. Het ging me best makkelijk af en doorgaans voelde ik me er niet slecht bij. Sterker nog: het gaf me een gevoel van macht en zelfs eigenwaarde, omdat mannen bereid waren te betalen voor seks met mij. Daarnaast was het geld meer dan welkom.
PTSS behandeling via Psytrec
Op een gegeven moment was ik er klaar mee en ben ik gestopt. Daarna volgde een lange periode waarin ik hulp zocht. Via wat omwegen kwam ik terecht bij Psytrec. Ik volgde een intensieve PTSS-behandeling en nam afscheid van de overtuiging dat het mijn schuld was. Ook ontmoette ik een lieve man. Mijn eerste liefdevolle relatie verliep moeizaam op seksueel gebied. Tussen de lakens kwam ik in een handelingsmodus (ook wel werkseks genoemd). Al van jongs af aan had ik een overbrugbare scheiding aangebracht tussen liefde en seks. Ik kon óf liefhebben óf seks hebben, maar niet tegelijkertijd. Liefdevolle seks hebben had ik nooit geleerd.
Een liefdevol seksleven vraagt veel geduld
Vanaf dag één ben ik hierover open geweest naar mijn vriend toe. Zeker in de beginfase toonde hij veel begrip. We hebben erover gepraat met mijn therapeute. Dingen die ik leer tijdens therapiesessies breng ik tot uitvoering, maar in het geval van seks is dat moeilijk. Waarom? Omdat seks gaat over het stellen van grenzen, gevoel toelaten, aangeraakt durven worden, je prettig voelen in je eigen lijf en luisteren naar elkaars behoeften. Ik vind het kwetsbaar voor mezelf, maar ook voor mijn partner. Op dit moment ben ik vooral bezig met mijn herstel op het gebied van slapen, eten en bewegen. Het herstellen en opbouwen van een prettig seksleven is op dit moment nog niet mogelijk. Dat maakt me onzeker en soms bang. Kan mijn partner het geduld opbrengen? Het is niet dat ik niet verlang naar intimiteit, maar ik voel aan alles dat ik tijd nodig heb. Ik heb geduld.
Mijn blog sluit ik af met de volgende tip: Voel je nooit, maar dan ook nooit, alleen verantwoordelijk voor jullie seksleven. Sta het jezelf niet toe om dit als een gebrek van jezelf te zien. Dit is iets waar je samen voor gaat!”
Anoniem – cursist Merk Hoe Sterk
*Herken jij jezelf in deze blog? Bij MHS helpen we je graag! Neem contact op ons op via 085 13 06 355 of info@merkhoesterk.com
– Van angst vanuit het lijf naar liefdevolle acceptatie
Herkennen, erkennen, accepteren en loslaten zijn de stappen om los te komen van oude angst die nog in mij zit als ik alleen ben.
Niet hard oordelen, het gevoel mag er zijn.
Het is soms nog even een onderdeel van mij. Ik weet hoe het komt, daar ben ik mij bewust van. Accepteren dat het er is, ik doe niets fout, de narcist heeft het in mij gebracht.
De narcist heb ik op eigen kracht los gelaten. Dat kan ook met dit oude gevoel door het met liefde te omarmen.
De situatie is niet meer hetzelfde, ook als ik alleen ben in huis is de situatie anders.
Geen narcist die binnen kan komen en mij mishandeld. Er is nu een corona-lockdown, maar geen risico op mishandeling. Ik bepaal nu zelf wat ik doe in huis.
IK heb de regie ondanks de corona en nu sta ik in mijn kracht en kan ik het aan!
Nu houd ik weer van mijzelf en hoef ik niet meer bang te zijn!
Blog – Herstellende van PTSS tijdens de corona-crisis: Zo blijf je overeind.
Herstellende van PTSS tijdens de coronacrisis: Zo blijf je overeind.
De coronacrisis ontwricht de samenleving en daarmee ook ons persoonlijke leven. Voor cursisten die herstellende zijn van PTSS, een depressie of burn-out is dit een flinke uitdaging. Niet alleen praktisch, maar ook emotioneel. Een van onze cursisten schreef deze blog vol praktische tips.
‘Deze situatie lijkt opvallend veel op het hebben van PTTS en daarom vraag ik me af: hoe houd ik me als (herstellend) PTSS’er staande in deze angstige periode? In mijn geval heeft deze crisis veel weg van hetgeen ik de afgelopen jaren gevoeld heb. Het lijkt een beetje mijn natuurlijke habitat te zijn om te leven in een wereld van voortdurende dreiging en angst. Waardoor ik er enigszins immuun voor lijk. Ik voel me op dit moment rustig, kalm en realistisch. Blijkbaar ben ik eraan gewend geraakt om met zeer onvoorspelbare omstandigheden om te gaan. Zo ben ik namelijk opgegroeid: gevaar dreigde altijd en overal. Het grote verschil met mijn jeugd is dat ik deze crisis onmogelijk als mijn schuld kan ervaren. Ik heb er simpelweg geen controle over. En dat brengt vreemd genoeg rust en acceptatie. PTSS heeft mij geleerd dat je soms simpelweg geen controle hebt over de dingen die je overkomen, maar wél over de manier waarop je ermee omgaat.’
Zo houd ik me staande: 6 praktische tips.
Houd een dagritme aan:
Probeer een normaal dagritme aan te houden. Beweeg elke dag op een manier die jij prettig vindt en eet gezond én lekker. Verzorg jezelf zoals je dat anders ook deed. Eén ‘pyjama-dag’ kan fijn zijn, maar het voelt veel prettiger als je jezelf na een warme douche verzorgt en mooi aankleedt (ook al mag je nergens naartoe).
Schrijf je gevoelens eens op:
Wanneer je jezelf machteloos voelt, kan het helpen om iets concreets te doen met deze gevoelens en gedachten. Schrijf bijvoorbeeld eens op wat deze periode met je doet (zonder waardeoordeel), of verwerk dit in een tekening of op een andere creatieve manier.
Houd contact met dierbaren:
Door de sociale afstand ligt eenzaamheid op de loer. Zoek naar manieren om deze afstand te overbruggen: stuur een leuk kaartje, een lief e-mailtje of zoek andere, creatieve manieren om toch in contact te blijven. Zoek zelf ook actief het contact met anderen als je daar behoefte aan hebt, en laat je niet weerhouden door de gedachte dat je een ander lastigvalt. Iedereen zit in hetzelfde schuitje.
Volg het nieuws 1x per dag:
Volg niet de hele dag het nieuws op de voet, maar zoek momenten uit waarop je de actualiteiten volgt, op een voor jou prettige manier. Het kan helpend zijn om dit tegelijk met anderen te doen, zodat je de informatie, en jouw gevoel daarbij, direct kunt bespreken en een plek kunt geven.
Doe dingen die je leuk vindt:
Zoek bezigheden die goed voor je zijn én die je leuk vindt. Omdat je nu meer aan huis gekluisterd bent, heb je wellicht meer vrije tijd om op te vullen. Val niet enkel terug op wat je gewend was om te doen (ga bijvoorbeeld niet eindeloos schoonmaken), maar experimenteer met bezigheden die je leuk lijken en waar je nu eindelijk tijd voor hebt.
Wees niet te streng:
Wees niet te streng voor jezelf en anderen. Accepteer dat iedereen moeite heeft om zijn draai te vinden in deze situatie. Sta jezelf en anderen toe om dit te voelen. Het is oké om zo nu en dan (of vaker) een rotdag te hebben. Laat je er alleen niet door ontmoedigen en begin de volgende dag weer met een schone lei. Weet dat de enige juiste manier om met de situatie om te gaan niet bestaat.
Bovenstaande tips zijn suggesties: neem de tips mee die bij je passen en laat de dingen die niet bij je passen lekker achterwege. Want jij kent jezelf nu eenmaal het best.’
Heb je zelf te maken met PTSS, een burn-out of depressie? En merk je dat je het moeilijk vindt hoe je daar in deze onzekere tijd mee om kunt gaan? Bij Merk Hoe Sterk staan we voor je klaar. Ook nu! Neem contact op ons op via 085 13 06 355 of info@merkhoesterk.com
Uitleg Corona virus
Bron: https://corona.steffie.nl/nl/
2 april 2020 –
Wij hebben een filmpje gevonden die alles uitlegt over het corona-virus, klik hieronder op de link.
Blog – Kijk niet weg!
Kijk niet weg
‘Waarom kun je je er niet gewoon overheen zetten? Wat gebeurd is, is gebeurd. Laat het achter je….’ Denk goed na voordat je dit tegen iemand zegt die jou in vertrouwen neemt over iets wat hem of haar is overkomen. Vooral wanneer het gaat over een traumatische gebeurtenis. Hoe lang het ook geleden mag zijn, de persoon die jou in vertrouwen neemt, vertelt het je omdat het nog steeds deel uitmaakt van zijn of haar dagelijks leven. En het betekent nogal wat dat hij of zij jou in vertrouwen durft te nemen, na misschien jarenlang gezwegen te hebben. Simpelweg zeggen dat hij of zij het verleden moet laten rusten, is niet zinvol en niet eerlijk. Begrijpelijk, omdat je waarschijnlijk niet weet wat je ermee aan moet. Of omdat alleen al het luisteren naar hetgeen die ander is overkomen, heel pijnlijk is. Je voelt je machteloos. Maar luister asjeblieft. Omdat hetgeen hem of haar in het verleden is overkomen, nog alomtegenwoordig is in zijn of haar dagelijks leven. De persoon die je dit toevertrouwt, wordt nog dagelijks geconfronteerd met de gevolgen van dit trauma. Reageert nog elke dag alsof hij of zij in doodsnood verkeert, of bedreigd wordt in zijn of haar eigenwaarde. En gaat elke verbinding uit de weg, uit angst om weer gekwetst of verlaten te worden.
Als je niet weet hoe het is om er altijd rekening mee te moeten houden dat je gekwetst, vernietigd wordt, en voortdurend in onveiligheid te moeten leven, ga diegene dan niet de les lezen. Die persoon heeft er namelijk niet voor gekozen, en zit niet in een slachtofferrol. Integendeel. Die persoon durft bij jou kwetsbaar te zijn, in de hoop dat jij diegene zal zijn die hem of haar niet zal kwetsen, niet zal veroordelen. En daar is moed voor nodig.
Die persoon probeert te overleven in een maatschappij die je niet alleen niet steunt als je iets is overkomen, maar die zelfs de schuld bij het slachtoffer legt. Blaming the victim. Een verdachte wordt beschermd door het recht: zolang een strafbaar feit niet is bewezen, ga die persoon vrijuit. Voor het slachtoffer geldt dat hij of zij moet bewijzen dat er een misdaad tegen hem of haar is begaan, en meestal ontbreken daarvoor de bewijzen. Want hoe vaak is er een getuige bij als iemand wordt verkracht, bedreigd, of anderszins mishandeld? En hoe vaak zijn er concrete (lichamelijke) bewijzen? En als die er al zijn, worden ze dan serieus genomen?
En stop met zeggen dat ‘vergeven helend is.’ Dat is het namelijk niet, niet zolang je niet serieus wordt genomen in wat jou is overkomen. En als mensen zeggen, oké, er is geen bewijs, dan neemt men dat voor lief. Omdat het namelijk zelden te bewijzen valt.
Het ergste wat je kunt doen als iemand je in vertrouwen neemt, is wegkijken. Simpelweg omdat het feit dat iemand je in vertrouwen neemt, een horde is die veel slachtoffers niet durven nemen. Ze twijfelen over schuld en schaamte. Juist het feit dat ze jou in vertrouwen nemen, betekent veel. Kijk niet weg.