Wanneer je geen grenzen voor jezelf kunt stellen kan dit op de lange termijnen voor uiteenlopende problemen zorgen. Bij mensen met PTSS zien we vaak terug dat het lastig is om grenzen te stellen zowel voor hunzelf als naar de omgeving toe. 

Weet jij wanneer je grens bereikt is? Of heb je geen idee waar die grens bij jou ligt? Wanneer je overlevingsmechanisme je tweede natuur is geworden is het lastig om nog (volledig) contact met je lichaam en gevoel te maken. Hierdoor kun je minder goed luisteren naar jezelf en niet aanvoelen wanneer je grens is bereikt. 

Meestal wanneer je iets opmerkt ben je al over dit punt heen. Daarnaast zien we vaak bij mensen met PTSS dat ze het gewend zijn om zichzelf weg te cijferen en aan te passen. Dit is onderdeel van hun overlevingsstrategie. Als ze deze grens wel aanvoelen maakt dit het extra lastig dit kenbaar te maken aan de buitenwereld. 

Dit kan met verschillende factoren te maken hebben, zoals:

• Traumatische ervaringen uit het verleden waarbij niet naar deze grenzen werd geluisterd. Of je was bijvoorbeeld nog te klein om grenzen te begrijpen of te weten dat iets niet oké was.
• Afhankelijkheid, waardoor men bang is de andere persoon kwijt te raken.
• Angst om je baan kwijt te raken.
• Narcisme of een andere vorm van verwaarlozing waardoor je eigen waarde is beschadigd.

Hoe kun jij je eigen grenzen weer gaan herkennen. En hoe kun je deze kenbaar maken aan de buitenwereld?

Verschillende manieren om je grenzen te ontdekken:

• Neem hier een aantal weken de tijd voor en probeer op meerdere momenten van de week stil te staan bij wat die dag/dagen gebeurd is. 

  Heb je die week dingen gedaan voor een ander?
  Zo ja, wat heb je gedaan en was dit oké voor jou of voelde je achteraf dat je dit beter niet had kunnen doen?

• Pak een moment terug die jij als stressvol hebt ervaren. Kijk eens goed naar die situatie wat je allemaal deed of van jou verwacht werd. 

  Hoe voelde je lichaam aan? 
  Welke emoties hoorden hierbij?

• Luister naar de signalen van je lichaam. Trek je meerdere malen per dag even terug om bij jezelf te komen en te voelen hoe jij je op dat moment voelt. Wanneer je merkt dat je onrustig of gestrest bent ga na waardoor dit is gekomen en schrijf dit voor jezelf op. 
• Wanneer iemand je om hulp vraagt of een opdracht geeft, stel jezelf de volgende vragen? – Wil ik dit nu echt doen? Heb ik hier tijd en energie voor? Vanuit welke intentie wil ik dit voor de ander doen? Stroomt dit met hetgeen wat ik zelf wil als mens?
• Wat zijn je normen en waarden?

Met behulp van de antwoorden op deze vragen krijg je al een duidelijker beeld over wat jouw grenzen zijn. De volgende stap hierin is om je grenzen dan te bewaken voor jezelf en dit te communiceren naar de buitenwereld. Hier gaan we in de volgende blog uitgebreid op in. 

Hierbij is spraken van actief handelen waarbij de reactie altijd: negatief, vijandig en afwijzend van aard is. Het gaat hierbij over een stuk controle en het domineren wat de ander op deze manier probeert uit te voeren. Deze reacties worden niet op een fysieke manier uitgedrukt.

Emotionele mishandeling is anders als emotionele verwaarlozing! Deze termen worden vaak verwisseld of als gelijken gebruikt terwijl er wel degelijk een verschil is. Bij emotionele verwaarlozing gaat het vooral om het uit blijven van aandacht en enige reactie. 

EMOTIONELE MISHANDELING = ACTIEF
EMOTIONELE VERWAARLOZING = PASSIEF

Wanneer je te maken hebt met emotionele mishandeling kun je dit o.a. herkennen aan:

• Uitschelden
• Uitspraken zoals: dat je niet gewenst bent
• Opzettelijke bangmakerij
• Denigrerend spreken tegen jou 
• Onduidelijke communicatie naar jou toe
• In jouw bijzijn denigrerend over je spreken.
• Gedreigd met straf / consequenties
• Een vijandige vorm van sarcasme 
• Je wordt opzettelijk weggehouden van mensen (die jouw steunen)

Als je hiermee te maken krijgt in je kinderjaren en tijdens je opvoeding heeft dit veel invloed op je ontwikkeling. Maar op latere leeftijd in je (liefdes)relatie kan dit ook de nodige schade aanrichten. 

Je krijgt hierdoor bijvoorbeeld een vertekend beeld van: 

• Wat gezonde communicatie is
• Door alle afwijzing kan zelfliefde een groot missend thema zijn

Dit heeft grote gevolgen voor de manier van “hoe jij in het leven staat”. Je graadmeter van wat wel en niet-normaal is, is verstoord en onbetrouwbaar. Hierdoor trek je verkeerde relaties aan en kun je situaties niet goed inschatten. Dit kan erg gevaarlijk zijn en zorgen voor traumatisering, wat zich op de lange termijn kan uiten in PTSS. 

Als je inziet dat je te maken hebt met emotionele mishandeling dan is het belangrijk dat jij je hier van losmaakt. Schakel hulp in!

Wanneer er onvoldoende ingespeeld kan worden op je emotionele behoeftes. Tijdens je opvoeding maar ook wanneer je op latere leeftijd in je relatie(s) hiermee te maken krijgt, kan dit een grote invloed hebben op je psyche.  

Depressies, angststoornissen en PTSS kunnen hiervan een uitwerking zijn. 

Bij emotionele verwaarlozing gaat het vooral over “wat niet gedaan wordt” en “wisselend lastig te pijlen gedrag” waardoor het gevoel van veiligheid ontbreekt. 

Denk hierbij aan:

• Geen aandacht krijgen
• Geen liefde ontvangen
• Niet getroost worden
• Je emoties mogen er niet zijn
• Er wordt niet naar je geluisterd
• Je kunt nooit iets goed doen
• Wisselvallige meningen, dan is iets wel goed en dan weer niet
• Het is nooit goed genoeg

Wanneer deze gedragingen en gevoelens zich langdurig voordoen kan dit zich uiten in:

• bindingsangst;
• hechtingsproblematiek;
• wantrouwen
• etc…

Bij emotionele verwaarlozing ontbreken de gevoelens van liefde, aandacht en warmte. Hierdoor ontstaat een gevoel van eenzaamheid. Vaak wordt deze vorm van mishandeling niet opgemerkt waardoor je gaat denken dat het aan jou ligt. Je betrekt alles op jezelf en wijst hiermee ook jezelf af. Deze onveilige situatie ga je beschouwen als normaal, veel mensen signaleren dit ook niet als mishandeling. Maar in de kern is dit wel wat er speelt! 

Het gedrag mag niet worden goed gepraat. Zelfs niet wanneer iemand jouw onbewust deze gevoelens geeft. Je onbewuste overlevingsstrategieën nemen het maar al te graag van je over. 

Emotionele verwaarlozing speelt vaak een rol bij PTSS. Het (h)erkennen dat dit trauma’s heeft veroorzaakt is de eerste stap. Wanneer je hier zicht op krijgt ontstaat er ruimte voor het herstellen van je basis vertrouwen, eigenwaarde en kun je op een gezonde manier weer relaties aangaan met jezelf en de ander.  

Voor hulp en meer uitleg: neem contact met ons op!

Officieel volgens de DSM is er geen onderscheid meer tussen PTSS en C-PTSS. Deze term wordt wel nog veel gebruikt, maar wat is nou het verschil? En is er eigenlijk wel een verschil?

Wat is C-PTSS?

Voor de meeste mensen betekent C-PTSS (complexe posttraumatische-stressstoornis) dat er meervoudige trauma’s en gebeurtenissen zijn die niet zijn verwerkt. Waarvan de oorsprong zich meestal in de kindertijd bevindt. Vaak hebben deze traumatische gebeurtenissen zich herhaaldelijk voorgedaan of zijn ze van langdurige aard. Dit is lastiger te behandelen en vraagt meestal een behandel traject van langere duur.

Wat is PTSS?

PTSS houdt verband met enkelvoudige trauma’s zoals een eenmalig incident. Deze zijn meestal makkelijker te behandelen.

Iemand kan van een enkelvoudig trauma net zoveel klachten ondervinden als iemand die bijvoorbeeld herhaaldelijk misbruikt is geworden in zijn kindertijd. 

Wel is de kans op (C-)PTSS in sommige gevallen groter. Maar of iemand getraumatiseerd wordt en de complexiteit hiervan hangt van meerdere factoren af, zoals:

• Hoe word je opgevangen: is er nazorg? Ervaar je na de gebeurtenis steun van je omgeving? Kun je er überhaupt over praten? Voel je je begrepen en gehoord? Krijg je de ruimte om je emoties er te laten zijn? 
• Persoonlijkheid “Hoe zit jij als mens in elkaar?”: Wanneer je goed over je gevoelens kunt praten loop je minder kans op PTSS dan iemand die gesloten en verlegen is. Geef jij jezelf de ruimte om te erkennen wat je hebt meegemaakt en dit te doorvoelen dan zal de kans net zo goed verminderen. Wat heb je meegekregen vanuit je opvoeding? Hoe ga je om met ingrijpende gebeurtenissen en emoties ook dit speelt een belangrijke rol.  
• Terugkijken op de gebeurtenis: welke betekenis geef jij aan je traumatische ervaringen. Bijvoorbeeld: Wanneer jij je bedenkt hoeveel geluk je hebt gehad na een ongeval, zal dit de verwerking makkelijker maken. Dit is uiteraard niet bij elke gebeurtenis van toepassing maar kan wel een rol spelen bij of iemand PTSS ontwikkelt of niet. 
• Veiligheid: kun je nog gevoelens van veiligheid ervaren want in een veilige omgeving ontstaat ruimte om gebeurtenissen te kunnen verwerken.

Wanneer je een aantal factoren zoals hierboven leest is het wel aannemelijk dat wanneer je iets overkomt in je kindertijd en dit herhaaldelijk plaats vindt de kans groter is dat je hier (complexe)PTSS aan overhoudt. Vooral wanneer je opgroeit in een gezin met bijvoorbeeld emotioneel niet beschikbare ouders of te maken hebt met narcisme. 

Denk hierbij ook aan: wanneer je vanuit je werk in situaties terecht komt die enorm ingrijpend zijn. Bijvoorbeeld in geüniformeerde beroepen zoals hulpdiensten, militair of zorgpersoneel. De nazorg / opvang is hierbij vaak niet goed geregeld. De werkdruk is hoog, men is sneller geneigd om niet bij de gebeurtenis stil te staan omdat hier weinig ruimte voor is. De emoties kunnen er hierdoor niet zijn waardoor op lange termijn complexere klachten zullen ontstaan.

Er is in feiten geen verschil tussen PTSS en C-PTSS het zit hem vooral in de langdurigheid en complexiteit van het behandelen van de symptomen waardoor men soms deze termen gebruikt.

Voor hulp en meer uitleg neem contact met ons op.